Synthesizers, drumcomputers en software – zonder technologie zou elektronische muziek überhaupt niet bestaan. In de afgelopen 45 jaar heeft technologische innovatie talloze nieuwe genres voortgebracht en een wereldwijde, bloeiende industrie gecreëerd. ‘Technologie stelt je in staat om oneindig te experimenteren en grenzen te verleggen. Zonder de evolutie van digitale muziekproductie en live-performance tools had ik nooit kunnen doen wat ik nu doe’, legt Reinier uit. Met de komst van AI lijkt die grens alleen maar verder te worden opgerekt.
Reinier's eigen R² Festival draait volledig om innovatie en het verkennen van nieuwe mogelijkheden binnen de elektronische muziek. Met acht verschillende stages en een brede line-up, variërend van diepe elektronica tot hardstyle en techno, biedt het evenement een diverse selectie aan artiesten en hoogtepunten. De openingsset van de eerste editie was een bijzondere back-to-back met zijn AI-evenbeeld: R². Reinier: ‘Het was bizar om mijn eigen AI-versie 'naast' me te hebben en samen te draaien. Het voelde bijna als een reflectie van mezelf, maar dan onvoorspelbaar. Het absolute hoogtepunt was het moment waarop ik merkte dat het publiek het net zo vet vond als ik. Ze waren niet alleen onder de indruk van de technologie, maar vonden het ook muzikaal spannend.’
Het idee voor R² ontstond zes jaar geleden, lang voordat AI doorbrak bij het grote publiek. Via een vriend hoorde Reinier over de mogelijkheden en vroeg zich meteen af of deze technologie kon worden toegepast in muziek. ‘Na veel sleutelen en testen hebben we een model ontwikkeld dat muziek genereert op basis van een prompt of audio-input. Met die laatste methode hebben we de AI getraind met alleen mijn eigen muziek als input. Het systeem luistert naar wat ik doe en zodra ik op een knop druk, pakt de AI het verder op. Een surrealistische ervaring; het klinkt als mijn eigen muziek, maar toch is het compleet nieuw. Het zorgt voor verrassingsmomenten die me helemaal uit mijn comfortzone halen en mijn creativiteit voeden’, aldus Reinier. Vernieuwing komt niet zonder hobbels. Ook de ontwikkeling van project R² kende uitdagingen. ‘We wilden de AI niet alleen als mij laten klinken, maar ook laten denken. De eerste versies misten de dynamiek en spontaniteit van een echte live-set. Het heeft jaren geduurd voordat het echt goed voelde. Pas toen we een versie hadden die live kon reageren op wat ik deed, wist ik dat het ging werken.’
Voor de aankomende editie van R² Festival, op 16 augustus, verschijnt Reinier opnieuw op het podium met de doorontwikkelde versie van R². ‘We maken het model stabieler op het gebied van prompts en gegenereerde muziek. Daardoor verwacht ik dit jaar meer controle te hebben over de output, wat een scala aan nieuwe creatieve mogelijkheden opent.’
Ondertussen ontwikkelen AI-technologieën zich wereldwijd razendsnel en lijken de mogelijkheden steeds grenzelozer te worden. Toch heeft Reinier een duidelijke visie op de rol van AI in zijn muziek. ‘Voor mij is R² een on-going experiment dat waarschijnlijk nooit 'af' zal voelen. AI-technologie wordt steeds belangrijker, maar de focus moet blijven liggen op het versterken van de kracht van mensen, niet op de vervanging. AI is voor artiesten een fantastische tool om nieuwe, grensverleggende muziek te maken, maar het moet geen vervanging worden van de artiest.’
‘Zelf zal ik AI altijd blijven gebruiken als toevoeging aan mijn eigen set. Het is niet de bedoeling dat de computer solo muziek maakt’, vervolgt Reinier. ‘We mogen de essentie van creativiteit en muziek maken niet uit het oog verliezen. Uiteindelijk draait muziek nog altijd om mensen.’
Foto: Cooper Seykens
Bedenk eens wat de nieuwste technologische ontwikkelingen van vandaag voor invloed kunnen hebben op muziek, nachtcultuur en festivals over nog eens veertig jaar. In onze meest recente Festival Special geven we een kleine inkijk in de toekomst. Hoe gaan innovaties zoals AI en drones de muziek- en festivalwereld van morgen vormgeven? In een interview vertelt acid-techno DJ Reinier Zonneveld over zijn visie. Daarnaast brengen we een bezoek aan ‘AI en de Muziekindustrie’ en spreken we partijen zoals Festivalpoort en Dutch Drone Shows, die technologie hebben omarmd als een essentieel onderdeel van hun bestaan.
See you on the digital dance floor!
