digitalisering muziek
7 augustus 2025

Muziekindustrie in transitie: van ‘egosysteem’ naar ‘ecosysteem’

Rubrieken

De muziekindustrie staat aan de vooravond van een structurele verandering, van een op individuen gericht ‘egosysteem’ naar een samenwerkingsgericht ‘ecosysteem’. Dat stelt digitaliseringsexpert Denis Doeland naar aanleiding van de lectorale rede You Say You Want a Revolution van Koos Zwaan, lector Innovation in the Music Industry aan Hogeschool Inholland.

Zwaan beschouwt de industrie als een waardenetwerk van onderling afhankelijke spelers: artiesten, fans, technologiebedrijven, beleidsmakers en platenlabels. Het succes van ieder onderdeel hangt volgens hem af van het vermogen om duurzame relaties aan te gaan, niet alleen met consumenten maar met álle stakeholders.

Data, content en technologie als fundament

Doeland herkent Zwaans analyse in zijn eigen publicaties, waaronder Digitaal Vermogen en EDM en de Digitale Wereld. Hij benadrukt dat het niet langer draait om de individuele artiest of het merk, maar om het netwerk eromheen. Data, content, technologie en menselijk kapitaal vormen samen het fundament van een gezond digitaal ecosysteem.

Innovatie is volgens Zwaan en Doeland een collectief proces, gebaseerd op co-creatie, data-analyse en een platformgerichte aanpak. Voorbeelden zijn artiesten als Armin van Buuren, die door slim gebruik van data en fanrelaties grote evenementen uitverkoopt, of labels als Spinnin’ Records, die hun digitale waarde bij overnames verzilveren.

Oplossen van ongelijkheid en risico’s

Een belangrijk aandachtspunt is de groeiende economische ongelijkheid in de sector. Een klein aantal artiesten ontvangt het merendeel van de inkomsten, terwijl streamingplatforms het ‘winner-takes-all’-effect versterken. Ook nieuwe technologieën zoals AI bieden zowel kansen als risico’s. Zonder duidelijke regulering dreigen misbruik van rechten en uitbuiting van makers.

Doeland en Zwaan pleiten voor een bewuste inzet van technologie, waarbij economische én maatschappelijke waarde centraal staan. Innovatie mag volgens hen niet enkel gericht zijn op rendement, maar moet ook bijdragen aan rechtvaardigheid en welzijn.

Mentale gezondheid en duurzaamheid

Naast digitale en economische uitdagingen wijst Zwaan op onderbelichte thema’s als de mentale druk op artiesten en de ecologische impact van tours en festivals. Een toekomstbestendige muziekindustrie moet volgens hem én Doeland winstgevend, gezond en duurzaam zijn.

De revolutie is begonnen

De verschuiving naar een ecosysteemgerichte benadering is volgens Doeland geen verre toekomstmuziek, maar al in volle gang. Het vraagt om gezamenlijke inzet van artiesten, ondernemers, beleidsmakers en fans om deze transitie vorm te geven. ‘Digitalisering is geen tool, maar een transformatie’, aldus Doeland. ‘Het is tijd om de revolutie te omarmen – niet als hype, maar als noodzakelijke evolutie.’