In de column van Jan Brands (VECTA) stelt
FZ-hoofdredacteur Sjoerd Weikamp ieder nummer een vraag, Brands antwoordt op
geheel eigen wijze. Dit keer over aanbesteden en Schokland.
Beste Jan,
Minister Koenders. Ach, de man zal gewoon gedacht hebben: jongens
van BKB regel dat even voor drie kwart miljoen. Ik weet dat jullie het kunnen,
want we hebben al eerder samengewerkt en dat aanbesteden…dat zal allemaal wel.
Want uit de offertes die ik krijg na een openbare aanbesteding, kies ik toch
voor jullie. Gewoon een kwestie van netwerk toch? Of is het veel meer dan dat en
is dit precies wat we als branche NIET willen. Wat vind jij van de hele zaak en
hoe kijkt VECTA hier tegen aan?
Sjoerd, jouw vraag over Koenders en de BKB bereikt me na terugkeer van de
“grote” vakantie. Neem het me dus niet kwalijk als ik even niet weet waar je het
over hebt. Koenders? BKB? Is dat een nieuwe veiligheidsdienst? Schokland? Een
bijnaam voor Nederland in shock?
Tjonge jonge wat een commotie
Dus werk ik na anderhalve week franse “pleur”, terwijl de tent leegdruppelt
en de slaapzakken uitwasemen, gauw het stapeltje kranten door dat de
oppasbuurvrouw op tafel heeft gelegd. Dan worden mijn ogen automatisch getrokken
naar de berichten die branchegerelateerd zijn. Ik klap bijna van mijn stoel als
ik de slagersvette koppen lees; evenementenbureau, aanbesteding, regels
overtreden. Tjonge jonge, wat een commotie! En net terwijl ik op vakantie was!
Nu weet ik wel dat in het verleden door het warme weer in de zomerperiode
veel komkommers werden aangevoerd en dat de kranten de komkommerprijzen en de
kweker met de grootste komkommer tot voorpaginavoer promoveerden, maar een heus
voorpaginabericht over RICHTLIJN 2004/18/EG is voorwaar geen kleinigheid. Heeft
Koenders zomaar dikke kamervragen aan zijn broek hangen.
Nepotisme
Tja wat vind ik ervan? Koenders heeft gedaan wat ieder ander doet. Hij
werkt samen met mensen waar mee hij goede ervaringen heeft. Niks mis mee. Doen
we allemaal. Zou wat moois zijn als ik mijn huis volgend jaar laat schilderen
door een nieuwe schilder omdat ik de vorige al te lang kende. Nee, van nepotisme
(van het Latijnse woord voor neef 'nepus') kun je Koenders niet beschuldigen.
Nota bene zijn bloedeigen broer zit bij een organisatiebureau dat heel goed een
evenement kan organiseren.
Boter op zijn hoofd
Het spreekwoord zegt: wie boter op het hoofd heeft, moet uit de zon
blijven. Nou weet ik niet hoe jou zomervakantie eruit zag, maar bij mij zit er
in ieder geval geen boter meer op. Is er door de regen compleet van af gespoeld.
Wat een ophef over iets wat dagelijkse praktijk is in het zakenleven en in onze
branche.
Er is veel mis
Maar serieus nu. Dit voorval toont aan dat er nog veel mis is met de
uitvoering van de Aanbestedingsregels. Op zich zijn de regels duidelijk en de
achterliggende motieven nobel. Overheden dienen hun opdrachten als ze boven een
bepaald bedrag uitkomen Europees aan te besteden. Grotere openbaarheid, meer
doorzichtigheid, eerlijke concurrentie, non-discriminatie en kostenbesparing.
Aanbesteden doel voorbij
Allemaal heel plausibel. Maar nu blijkt dat de aanbesteding haar doel
voorbij schiet. Bedrijven spenderen erg veel tijd en geld aan een inschrijving,
wat bij veel inschrijvingen leidt tot kostenverzwaring in plaats van
kostenbesparing. Aanbestedende instanties gaan uit efficiëntie- en kostenoogpunt
ook vaker raam- of mantelcontracten aanbieden, hierbij wordt niet per evenement,
maar voor een periode of een aantal projecten aanbesteedt, wat de inschrijving
door “kleinere” ondernemers negatief beïnvloedt.
In de dagelijkse praktijk valt er dus nog veel te verbeteren.
Administratieve lasten moeten worden teruggedrongen door het opstellen van
eenduidige landelijke eisen en het werken met standaardverklaringen. Het
toezicht op handhaving van de aanbestedingsregels moet beter. Ondernemers moeten
effectief kunnen optreden tegen aanbestedende diensten die fouten maken.
Inschrijvers die een opdracht niet gegund wordt moeten snel en volledig de reden
voor de afwijzing vernemen.
De overheid wil elke ondernemer die inschrijft op een opdracht aan een
integriteitstoets onderwerpen. De extra administratieve belasting die dit met
zich meebrengt mag niet te groot zijn en er moet één landelijk systeem komen. De
opdracht van de minister was redelijk groot (qua budget), maar veel opdrachten
komen niet boven de zogeheten EU-drempelbedragen. De regelchaos is dan compleet,
omdat elke overheidsdienst eigen regels stelt.
Duidelijke regels
Duidelijke en eenvoudige landelijke regels kunnen dit voorkomen. Bij
opdrachten die wel onder de regels vallen dienen de aanbesteders inhoudelijk op
de hoogte te zijn van de criteria die men stelt aan de inschrijvers. Overheden
hebben niet altijd verstand van evenementen dus vragen ze liever te veel dan te
weinig. Aanbiedingsdocumenten van 40 pagina’s zijn dan geen uitzondering meer.
Tijd en geld verslindende bezigheid voor zowel de aanbesteders als de
inschrijvers. Er zouden spelregels moeten komen voor wat wel en niet kan bij het
stellen van selectiecriteria en de gestelde eisen moeten in verhouding staan tot
de omvang van de opdracht.
Oproep
Hier steekt VECTA een helpende hand naar aanbesteders uit. We zijn bezig
een handboek te ontwikkelen die de opdrachtgevers helpt bij het aanbesteden van
evenementen. Een oproep aan alle spelers: laten we rond de tafel gaan zitten en
kijken hoe we samen de praktijk van het aanbesteden duidelijker, efficiënter en
eerlijker kunnen maken.
En Koenders en de BKB? De zomertijd leidde tot komkommerstapel en
boterberg. Ach was ik maar weer ondergedompeld in het land van de wijnzee dan
hoefde ik mijn laarzen niet aan om door de melkplas van Shockland te
baggeren.
