Onderzoek: ‘Buiten event kan veilig georganiseerd worden, grote binnen events niet in lijst superspreads’

Het wetenschappelijke onderzoek in opdracht van Mojo, gebaseerd op de bestaande literatuur en onderzoeken, had als hoofdvraag:

Wat is er op dit moment (medio augustus 2020) in de wetenschappelijke literatuur bekend over (de effecten van maatregelen tegen) de verspreiding van het coronavirus en wat is de betekenis daarvan voor organisatoren van evenementen?

In een bijna 90 pagina's dik rapport werden onder meer de volgende conclusies getrokken, in het onderzoek aangeduid met 'uit bovenstaande leiden wij af':

• De kans om op buitenevenementen besmet te raken is voldoende klein omdat hier geen voorbeelden van gedocumenteerd zijn. Aanvullende maatregelen die de kans op besmettingen beperken lijken daarom niet nodig.
   
• De kans om bij een binnenevenement besmet te worden met het coronavirus is afhankelijk van een aantal factoren waaronder het aantal besmettelijke aanwezigen en de duur van de bijeenkomst, maar is zonder aanvullende maatregelen reëel
   
• Tot slot kunnen bezoekers van evenementen ook besmet raken tijdens de reis van en naar het evenement. Gelet op het minimale aantal besmettingen dat heeft plaatsgevon- den in het OV, achten wij die kans beperkt. Meer onderzoek is echter nodig om hier beter zicht op te krijgen.
  
  Ook besteedt het rapport uitgebreid aandacht aan de kans om als gezonde eventbezoeker te overlijden aan Corona:

De kans om als gezonde bezoeker onder de 65 van een willekeurig evenement te overlijden aan corona uitgaande van een 100% besmettingskans is ongeveer een op de tienduizend en daarmee vergelijkbaar met iemand die het vrijwilliger risico van motorrijden neemt. Als maatregelen de besmettingskans minder dan 10% kunnen laten zijn is het individueel risico kleiner dan de gebruikelijke Nederlandse norm van één op de honderdduizend. Het risico bij evenementenbezoek zou daarmee volgens het gangbare Nederlandse risicobeleid acceptabel klein genoeg zijn.

 

---

Kritiek op rapport niet mals

Waar het onderzoek louter bestaand onderzoek en de beschikbare wetenschappelijke literatuur gebruikt om tot conclusies te komen, is er toch felle kritiek. Vrijwel direct na publicatie van het rapport kwam er kritiek, onder meer vanuit het RIVM:

RIVM kraakt onderzoek laag coronarisico bij evenementen: ‘OMT gaat verder dan een opgeduikeld wetenschappelijk artikeltje’ (de Gelderlander)

‘Bij twijfel: vooral inhalen’ – Mojo schiet zichzelf in de voet met onderzoek dat doden na Mysteryland acceptabel acht. (cultureelpersbureau.nl)

---

 

Mojo.nl: Uit diverse onderzoeken en statistieken blijkt dat ruim 96% van de besmettingen binnen heeft plaatsgevonden, waarschijnlijk ligt dit percentage nog hoger. Voor evenementen en andere bijeenkomsten blijkt dat deze buitenactiviteiten veilig kunnen, ook zonder afstand te houden. Dus wij denken Lowlands 2021 ook in Corona tijd te kunnen organiseren. Veiligheid van onze bezoekers en crew staat te allen tijde voorop, ook in deze tijd. Uit het onderzoek blijkt dat zogenaamde super spreading events tot nu toe nooit gelinkt zijn aan grootschalige binnen evenementen.
 

Tot slot kijkt het onderzoek in opdracht van Mojo ook naar maatregelen om verspreiding van het virus te voorkomen, zowel op binnen als buiten evenementen:

Fysiek afstand houden:
Evident is afstand houden een maatregel met positief effect die afhangt van de ventilatie, type activiteit, verblijfsduur, viruseigenschappen en kenmerken van de aanwezigen. De wetenschappelijke literatuur geeft geen bewijs dat de Nederlandse anderhalve meter regel effectief is: een belangrijk deel van het positieve effect geldt al bij afstanden onder een meter en in bijzondere binnen situaties kan mogelijk (al dan niet via aerosolen) de besmetting over een grotere afstand plaatsvinden.
Mondmaskers: Volgens de literatuur houden mondmaskers een deel van de virusdeeltjes tegen bij zowel inademing als uitademing. De literatuur is eenduidig dat mondmaskers geen significante bescherming bieden voor de drager, maar wel helpen om een besmet persoon minder virusdeeltjes te laten uitstoten. De mate van effect in de praktijk is ondui- delijk. De literatuur geeft geen bewijs dat het dragen van een mondmasker leidt tot betere of minder goede naleving van andere coronamaatregelen.

Ventilatie:
De literatuur laat zien dat voldoende goede ventilatie in binnenruimten be- smetting via de aerosolroute kan voorkomen. Onder ventilatie verstaan we hier de verver- sing van lucht door buitenlucht of door recirculatie met reiniging van de aangezogen lucht. Wat voldoende goede ventilatie is hangt onder andere af van de kenmerken van de ruimte en de activiteiten die er worden verricht. Hoewel de literatuur situaties beschrijft die vol- doende goed geventileerd zijn zoals vliegtuigen, biedt de literatuur nog geen standaard be- rekening voor alle (activiteiten in) binnenruimten. Wel kan er met behulp van de alge- meen geaccepteerde Wells-Riley methode voor binnenruimten een indicatie verkregen worden wat de besmettingskans is in binnenruimten waarbij meerdere parameters kun- nen worden meegenomen zoals aantal al dan niet besmette personen, verblijfsduur en het ventilatieregime.

UV-straling:
Uit de wetenschappelijke literatuur blijkt dat (gesimuleerd)zonlicht/UV-stra- ling coronavirusdeeltjes binnen minuten onschadelijk kunnen maken. In de literatuur worden dan ook verschillende toepassingen besproken die werken op basis van UV-stra- ling. Voorbeelden zijn UVC-batterijen in ventilatieroosters of UVC-lampen in speciale ar- maturen aan het plafond.

Uit het bovenstaande leiden wij af dat:

Voor binnenevenementen zal ventilatie helpen om het risico te beperken, al dan niet in combinatie met toepassingen die werken op basis van UV-straling.

Slechts ter herinnering: voor buitenevenementen is de kans op besmetting al voldoende klein en zien we in de literatuur geen harde aanwijzingen dat bepaalde maat- regelen aantoonbaar effectief zouden zijn om transmissie van virus nog verder te beperken

Slotsom
Onze conclusie is dat op basis van de huidige wetenschappelijke literatuur:

• Buitenevenementen niet leiden tot een onaanvaardbaar risico voor bezoekers of hun contacten. Simpelweg omdat buiten niet of nauwelijks besmettingen plaatsvinden.

 

• Voor binnenevenementen is er een reële kans op besmetting, maar het risico bij een eventuele besmetting is beneden de gebruikelijke norm van 1 op de 100.000 per jaar voor overlijden voor gezonde mensen onder de 65 jaar als het besmettingsrisico minder dan 10% is. We merken hierbij op dat het relatieve besmettingsrisico (ten opzichte van het aantal bezoekers) in een grote en goed geventileerde evenementlocatie kleiner is dan in de horeca. Daarmee is er een niet inhoudelijk te verklaren verschil in beleid tussen de horeca waar (terecht) een zeker besmettingsrisico wordt geaccepteerd en binnenevenementen.

Naast het individuele risico voor de bezoeker van binnenevenementen geldt natuurlijk ook dat de bezoeker van het evenement anderen kan besmetten waarmee de besmette bezoeker in contact komt. Ook hier is echter geen principieel verschil met veel andere wel toegestane activiteiten. Theoretisch kan dit risico bijvoorbeeld worden beperkt door bezoekers van evenementen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid en hen te vragen om na een bezoek van een evenement het sociale contact met andere (kwetsbare) mensen voor 2 weken te beperken. Onderzoek naar dit type maatregelen is nog niet gepubliceerd.

>> LEES HET VOLLEDIGE ONDERZOEK

---

Over Crisislab
Crisislab is de onderzoeksgroep die het onderzoek van de leeropdracht Besturen van Veiligheid van de Radboud Universiteit Nijmegen ondersteunt. De doelstelling van Crisislab is de ontwikkeling en verspreiding van kennis op het domein van crisisbeheersing en veiligheidszorg. Voor Crisislab is een kernactiviteit het verrichten van empirisch gefundeerd onderzoek op het veiligheidsdomein, omdat momenteel feiten vaak ontbreken bij beleidsvorming en discussies op het terrein van het be- sturen van veiligheid. Op basis van dit onderzoek adviseren we overheden en bedrijven om tot re- delijk en proportioneel veiligheidsbeleid te komen. De oefeningen en trainingen die wij verzorgen zijn gericht op het realistisch leren omgaan met crisismechanismen en met de veerkrachtige sa- menleving.