Maurice de Hond over microdruppels en events: maak van jouw evenement geen super spread event
CORONA EN EVENEMENTEN - Maurice de Hond heeft zich de afgelopen weken opgeworpen als het andere geluid in de COVID-19 discussie. De data-analist zette diverse onderzoeken op een rij, zette vraagtekens bij de data analyses en de bijhorende maatregelen van de overheid en zette dat in de context van sterftecijfers. En dan ontstaan grote vraagtekens bij het gevoerde beleid. De Hond draagt krachtig bewijs aan voor 'aerosols' als dé verspreidingsversnellers. Dat inzicht heeft ook grote gevolgen voor de eventbranche.
Hij is af en toe wellicht wat te uitgesproken in zijn mening, 'ik zou het outbreak management team echt wat aan kunnen doen als ik de eventbranche was', maar als de data-analist spreekt, de sociaal geograaf, dan zet hij je de komende dagen aan tot nadenken. Nadenken over een ander geluid, dat meer is dan een mening, want zoals een data-analist betaamd: alles wordt onderbouwd met cijfers, onderzoeken en data en dan wordt de theorie over microdruppels en super spread events, erg aannemelijk. EventBranche.nl sprak met De Hond en raakte in de ban van zijn analyse en aangedragen data en voorbeelden. Daarbij stelt De Hond niet dat afstand houden onzin is, maar legt hij de nadruk op die andere theorie, die van microdeeltjes. Oordeel zelf. Om te beginnen: neem de tijd en bekijk dit interview maar eens:
De Hond heeft al meerdere blogs geschreven, met steeds weer wetenschappelijke onderzoeken als basis. De conclusie die hij trekt is met dit fragment uit zijn laatste blog, WHO/RIVM negeren de nieuwste bevindingen met enorme gevolgen, goed samen te vatten:
'Om ons te beschermen tegen besmetting met COVID-19 moeten we volgens de WHO en het RIVM aan social distancing doen. In Nederland is dat 1,5 meter afstand houden en veel handen wassen. De verspreiding via aerosols, minuscule druppeltjes die lang in de lucht blijven zweven, vindt volgens de WHO/RIVM niet of amper plaats en als het gebeurt, spelen ze nauwelijks een rol in het verspreidingsproces. Dat heeft directeur Van Dissel regelmatig gezegd. Zie hier o.a. zijn opmerkingen in de Tweede Kamer begin april, zoals Trouw schreef.
Op basis van deze uitgangspunten heeft Nederland vervolgens de 1,5 meter-samenleving ingevoerd als het nieuwe normaal. Maar via de nieuwste onderzoeken door buitenlandse wetenschappers (o.a. het onderzoek in Gangelt van prof. Streeck) zijn er steeds meer bewijzen voor de grote rol van die lang zwevende microdruppels (Dit is een groot aantal wetenschappelijke artikelen over dit onderwerp). Onderzoeken naar superspreading events, die aan de basis staan voor de gigantische groei van het aantal besmettingen, laten steeds sterker zien dat het niet anders kan, dan dat daar vooral via aerosols besmetting heeft plaatsgevonden over veel grotere afstanden dan 1,5 meter.
Op basis daarvan is mijn conclusie, en die van vele anderen, dat COVID-19 voor het overgrote deel juist wordt verspreid via aerosols, die in besloten ruimtes worden ingeademd door mensen die daar enige tijd in verkeren. En dat de “direct contact”-besmetting een veel kleinere rol speelt. Ik zie steeds meer bewijzen dat “direct contact” met mensen en voorwerpen bij COVID-19 vrijwel geen enkele rol speelt (Zo is er de bevinding van prof. Streeck in Duitsland bij het onderzoek in de huizen van 300 besmette personen, dat er geen overdracht via voorwerpen mogelijk is).'
Events? Buiten! Of imiteer de buitensituatie
'Voor de eventbranche geldt eigenlijk het tegenovergestelde van wat nu wordt aangekondigd: als eerste kunnen namelijk de buiten events weer van start. Die kunnen gewoon doorgaan, natuurlijk moet je oppassen met zingen of schreeuwen dichtbij elkaar, of het toiletbezoek, maar het kan gewoon doorgaan. Het wordt pas oppassen en echt een probleem als aerosols* hun gang kunnen gaan. Deze kleine microdruppels dalen namelijk niet snel neer, zeker niet binnen 1,5 meter, maar ze dwarrelen door de lucht. Vooral bij slecht geventileerde ruimtes. Daarom is het risico op verspreiding met deze microdruppels het kleinst bij locaties met een hoog plafond én met luchtafzuiging in het plafond. Zorg voor afzuiging, tocht, ventilatie. Probeer de buitensituatie te imiteren.'
'WHO en RIVM zeggen dat dit niet, of vrijwel niet, het geval is. Dat betekent dat het hele bestrijdingsbeleid erop gericht is om mensen afstand tot elkaar te laten houden (in Nederland 1,5 meter). En als men (beroepshalve) in nabijheid komt van een besmet persoon, dat je dan optimale bescherming draagt. Voor de rest heb je dan weinig risico’s op besmetting.'
'Zoals ik al in veel van mijn blogs heb aangegeven ( 1 , 2, 3, 4, 5), ondersteund door vele wetenschappelijke papers sinds 2004, is er een nog belangrijke manier waarop mensen besmet kunnen raken. Dat is via microdruppels (aerosols), die onder bepaalde omstandigheden lang blijven zweven in binnenruimtes. Mensen die daarin dan aanwezig zijn lopen een fors risico dat ze daardoor besmet worden.'
Deze video van de Japanse voorzitter van de organisatie van infectieziekten laat goed zien hoe dat dan gaat:
'Op basis van alle onderzoeken die ik tot nu toe gelezen heb, plus de verspreidingspatronen van het virus, kom ik tot de conclusie dat aerosols veruit de belangrijkste verspreidingswijze van het virus zijn. Vanuit de longen van de besmette persoon, via zweven in de lucht, naar de longen van degene die besmet wordt. Dat heeft het onderzoek van Prof. Streeck in Heinsberg aangetoond.'
Star in oude standpunten
De Hond vindt dat er star wordt vastgehouden aan oude standpunten, terwijl we zo de economie de nek omdraaien. 'Het blijft heel bijzonder dat een discussie hierover vrijwel niet mogelijk is. Terwijl er echt aantoonbaar onderzoek en bewijs is over de rol van aerosols en super spread events als de brandhaard.' De Hond geeft twee voorbeelden. Op 19 april publiceerde hij op Maurice.nl een blog over het super spread event in Kessel in de gemeente Peel en Maas. 'Er waren enkele honderden aanwezig. Aangenomen mag worden, dat daar mensen aanwezig waren die in de twee weken ervoor tijdens Carnaval besmet zijn geraakt, zonder dat ze beseften dat ze besmet waren. 10 dagen na het evenement in Kessel, kende de gemeente 30 “officieel” besmette personen. Met inachtneming van de onderschatting van de besmette gevallen schat ik echter in, dat er op dat moment al rond de 300 mensen in de gemeente besmet waren. Dat zou betekenen dat 75% of meer van de aanwezigen op die avond besmet zijn geraakt. Lees verder op Maurice.nl: Het superspread event van 5 maart in Kessel
Een tweede voorbeeld dat op zijn minst tot denken aanzet, is het onderzoek naar de repetitie van het koor in Seattle in maart 2020.
'Het tweede voorbeeld is het onderzoek naar de besmettingen bij het koor in Seattle. Ook een heel interessant onderzoek naar een superspreading event, dat voor het eerst werd beschreven in de L.A.-Times eind maart 2020. Dit onderzoek is door het CDC in de VS uitgevoerd. Dat is de Amerikaanse tegenhanger van het Nederlandse RIVM. Eén persoon heeft volgens dat onderzoek 53 van de 61 personen besmet (87%). Wat is dan de logische conclusie? Dat de besmetting plaats heeft gevonden omdat al die koorleden binnen 1,5 meter van die ene virusdrager zijn gekomen en toen vrijwel allemaal besmet zijn geraakt? Of dat het virus in kleine druppels is gaan zweven die gedurende de hele repetitie zijn ingeademd door het hele koor? Wat denkt u? Via het directe contact binnen 1,5 meter of door de lucht op grotere afstand? Om dit cijfer van 87% besmettingen in Seattle reliëf te geven, dient u te beseffen dat binnen een huishouden met één virusdrager, slechts 10 tot 35% van de leden van dat huishouden wordt besmet. Dat laatste cijfer komt uit het onderzoek in Gangelt. En dat dus bij deze repetitie van 2,5 uur in Seattle vrijwel iedereen is besmet (87%).'
De verspreiding in een vliegtuig: 1,5 meter of aerosols?
Tot slot is daar het onderzoek rondom een beruchte vlucht van HongKong naar Beijing. Daar trekt De Hond andere conclusies uit dan de meeste wetenschappers:
'Een veelzeggende video naar aanleiding van de uitzending van De Kennis van Nu van 11 mei jl. Kijk hoe de befaamde klinisch epidemioloog professor Rosendaal uit Leiden daarin redeneert, om uit te komen op de gewenste conclusie, namelijk dat de besmetting via direct contact tot stand kwam, zoals door de WHO/RIVM altijd wordt beweerd.'
Waarschijnlijk waar
De factcheckers van de universiteit Leiden doken in de stellingname van De Hond en kwamen tot de volgende conclusie:
Kans op besmetting met coronavirus groter in gesloten ruimtes: waarschijnlijk waar
Microdruppels die het coronavirus bevatten kunnen inderdaad lang in een ruimte blijven hangen en grotere afstanden afleggen dan anderhalve meter. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat dit een rol speelt bij besmettingen in gesloten, slecht geventileerde ruimtes. Virologen zijn er nog niet uit hoe groot het risico van besmetting via microdruppels precies is. Bron: https://nieuwscheckers.nl/nieuwscheckers/kans-op-besmetting-met-coronavirus-groter-in-gesloten-ruimtes/
Van de redactie:
'Wij hebben besloten de lezers van EventBranche.nl mee te nemen in het gedachtegoed van Maurice de Hond. Niet alleen omdat we het onze rol vinden om inzichten die van belang kunnen zijn voor onze branche te delen, maar zeker ook omdat hier zeer veel wetenschappelijk onderzoek aan ten grondslag ligt. Dat we zelf na een verdieping enorm onder de indruk zijn geraakt van de 'bewijzen', is hierbij ondergeschikt aan de insteek: better safe than sorry. Dus waar locaties iets kunnen doen aan goede ventilatie, luchtafzuiging, zorgen voor de juiste combinatie temperatuur en luchtvochtigheid laten wij als branche van de ontmoetingen die voorzorgsmaatregelen dan gewoon nemen. Wellicht dat het protocol voor zakelijk evenementen hier nog een hoofdstuk aan kan wijden. Want het is ook te vertalen in kleine tips als sluit eerst de deksel van het toilet alvorens door te trekken, pas op met zingen of luid spreken waardoor veel microdruppels vrij komen, zorg voor afzuiging in het plafond, etc etc. Nogmaals: laten we als eventbranche doen wat we kunnen.'
